اولین چالشی که معماران برای شروع ساخت یک بنا با آن رو به رو میشوند مسئله انتخاب نوع اسکلت بندی ساختمان و مصالح مورد نیاز است. از معیار هایی که باید در زمان انتخاب نوع اسکلت به ان توجه میشود شرایط محیطی و چغرافیایی , مصالح در دسترس و همچنین اندازه و مدت زمان ساخت بنا است. در این مقاله با معرفی اسکلت به انواع و مزایا و معایب هر کدام میپردازیم تا با انتخاب آگاهانه به ساخت خانه رویایی خود نزدیک تر شوید.
تعریف اسکلت بندی ساختمان:
اسکلت ساختمان از مجموعه تیر های افقی و عمودی تشکیل داده میشود که وظیفه تمحمل وزن ساختمان و پایداری کلی را بر عهده دارد. از انواع مصالح مورد نیاز تشکیل دهنده اسکلت میتوان به خشت اجر بتن فولاد و چوب اشاره کرد که رایج ترین نوع مصالحی که در بافت شهری استفاده میشود نوع بتنی و فلزی ست.
از لحاظ مواد استفاده شده در اسکلت ساختمان میتوان به دو دسته اسکلت بندی سبک نوع چوبی و فلز یا سبک وزن و اسکلت بندی سنگین نوع بتنی و فلز های سنگین تر تقسیم بندی میشود. در ادامه به مزایا و معایب هر کدام اشاره میکنیم.
اسکلت بندی فلزی:
رایج ترین اسکلت بندی هایی که در ایران استفاده میشود از نوع فلزی یا بتنی است که هر کدام کاربرد مخصوص خود را دارند. تصمیم گیری نهایی معمار ساختمان به مواردی همچون درخواست کارفرما شرایط و کیفیت اجرا و همچنین به تغیرات آب و هوایی برمیگردد.اسکلت فلزی یا فولادی در برگیرنده انواع تیرآهن و ورقه های فلزی است که به روش های متفاوت به هم وصل میشوند (جهت مطالعه ی بیشتر به مقاله انواع اتصالات فلزی مراجعه شود).
مزایای استفاده از اسکلت فلزی بدین صورت است:
- به دلیل سبک بودن این نوع اسکلت سبب کاهش وزن کلی ساختمان میشود.
- نصب اسان و سریع
- امکان ارتقای سطح مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی
- مقاومت دربرابر انفجار
از معایب استفاده از فلز در اسکلت ساختمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر فرم قطعات هنگام استرس و فشار
- ضعف در برابر دمای زیاد و اتش سوزی
- هزینه اولیه بالا
اسکلت بندی بتنی :
بتن یا بتن ارمه در مفهوم به ماده یا ترکیباتی اشاره دارد که خاصیت بالای چسبندگی در آن دیده میشود . ترکیبات مورد استفاده شده در هنگام ساخت اسکلت بتنی به طور معمول شامل سیمان، ماسه، شن و فولاد به شکل میلگرد است . معمار هنگام ساخت این نوع اسکلت در ستون ها، تیرهای اصلی و فرعی , دیوار ها و پی، از بتن استفاده میکند.
مزایای استفاده از بتن:
- هزینه پایین به دلیل دسترسی اسان به مواد ساخت بتن
- حالت پذیری راحتتر نسبت به فولاد
- مقاومت بالا در برابر رطوبت آب و اتش سوزی
- طول عمر بالا و نیاز پایین به مراقبت و نگهداری
- ساخت اسکلت فلزی به نیروی متخصص و ماهر کمتری نیاز دارد.
معایب استفاده از بتن:
- مقاومت کششی پایین
- انتقال راحت گرما و سرما به داخل ساختمان
- وزن بالاتر نسبت به سازه های فلزی و چوبی
- ضعف در برابر ضربات انفجار
اسکلت بندی چوبی :
در کشور های ارپا , امریکای شمالی و همچنین استرالیا به دلیل جنگل های فراوان و دسترسی اسان به چوب رایج ترین نوع انتخاب اسکلت بندی چوبی است. کاربرد اصلی این نوع اسکلت بندی برای ساخت انواع اسطبل ها خانه های اقتصادی و ارتفاع کم و همچنین ساختمان های کشاورزیست.
به دلیل ارزان و دسترس بودن چوب هزیینه کلی ساخت پایین بیاید و همچنین به دلیل سبک بودن آن نیازی به تجهیزات سنگین و پیچده حمل و نقل نیست.اما به خاطر استحکام پایین در برابر فشار و رطوبت پذیری بالا و همچنین به دلیل اشتعال بالا امروزه از این نوع اسکلت از محبوبیت کمتری برخوردار است.
جهت افزایش استحکام در و همچنین رفع برخی از مشکلاتی که به آن اشاره شد میتوان از پنل های سفت (کامپوزیت) نیز در بخش اصلی اسکلت بندی استفاده کرد .
از محبوب ترین چوب های مورد استفاده دراین نوع اسکلت بندی میتوان به چوب افرا به دلیل سختی بالا چوب گردو به دلیل سطح صاف و کاربری اسان و چوب راش به دلیل بافت قوی اشاره کرد.
حرف اخر
با مطالعه این مطلب می توان به شناخت اولیه از انواع اسکلت بندی و ویژگی های مربوط به هر نوع اسکلت ساختمان دست یافت. با پیشرفت های تکنولوژی اکثر مشکلات و معایب قابل حل بوده و دست شما را برای انتخاب باز تر میکند . در این مقاله سعی شده است به صورت کلی به معرفی به رایج ترین نوع اسکلت بندی های مختلف بپردازد و در مسیر کمک به شما قدم بردارد. از نظر شما کدام یک از انواع اسکلت بندی ها میتواند جواب گوی بهتری باشد؟ همراه ما باشید.